Đánh giá Chiến_tranh_Liên_Xô_-_Phần_Lan_(1939-1940)

Quan điểm Liên Xô cho rằng cuộc chiến này là một phần trong cố gắng thu hồi lại các lãnh thổ của Đế quốc Nga cũ, nhằm tạo một "vùng đệm" chuẩn bị cho cuộc chiến với Đức Quốc xã, đảm bảo chặn đứng các lối vào Liên Xô từ phía tây, với Phần Lan ở phía Bắc là con đường cuối cùng cần phải kiểm soát - sau khi Hồng quân đã thu hồi miền đông Ba Lan (vùng mà trước đó bị Ba Lan chiếm từ Nga vào năm 1920, ngày nay thuộc về Tây Belarus và Tây Ukraina) và sáp nhập các quốc gia vùng Baltic. Liên Xô đã đẩy biên giới của mình về phía tây được hàng trăm km. Hitler đã bị tước đi các bàn đạp chiến lược rất thuận lợi mà từ đó, khi xảy ra chiến tranh, chỉ trong 1 tháng các binh đoàn Đức đã có thể tiến thẳng tới sông Volga. Thực tế, khi tiến hành kế hoạch Barbarossa, các đơn vị quân Đức đã phải tiến đánh Moscow từ biên giới phía tây Liên Xô qua Kisinhov, Lvov, Minsk, Smolensk, Kiev, Oriol... với những tổn thất lớn về sinh lực và trang bị[73]

Một số sử gia phương Tây thì cho rằng các đòi hỏi về lãnh thổ chỉ là lý do Liên Xô dùng để ép Phần Lan vào "vòng ảnh hưởng" của mình[74][75] sau khi đã ký hiệp ước không tấn công với Đức Quốc xã (Hiệp ước Xô-Đức) vào tháng 8 năm đó, có kèm theo một nghị định thư bí mật phân chia vùng ảnh hưởng tại Đông Âu, mà trong đó Phần Lan được đặt vào vùng ảnh hưởng của Liên Xô, được ký bổ sung.[76][77][78][79] Hội Quốc Liên (gồm 2 thành viên chủ chốt là AnhPháp) đã lên án hành động của Liên Xô vào ngày 14 tháng 12 năm 1939 và trục xuất nước này ra khỏi tổ chức, cũng như kêu gọi các hội viên giúp đỡ Phần Lan bảo vệ đất nước.[80]. Tuy nhiên, với việc thế chiến thứ hai đã nổ ra, quân Đức đã áp sát biên giới và Anh-Pháp đã từ chối lập liên minh chống Đức, việc bị trục xuất khỏi Hội Quốc liên (một tổ chức không có thực quyền[81]) không còn là vấn đề khiến Liên Xô phải bận tâm khi so với việc họ cần làm để chuẩn bị cho cuộc đại chiến với Đức. Sau cuộc chiến, với các điểm yếu được bộc lộ, quá trình hiện đại hóa quân đội Liên Xô đã được đẩy nhanh tốc độ vào năm 1940-1941.

Bản thân nước Anh phản đối hành động của Liên Xô, nhưng chỉ 4 tháng sau, chính họ cũng đã đổ quân tấn công Iceland (một nước trung lập) để đảm bảo Đức sẽ không biến nước này thành bàn đạp tấn công Anh. Điều này cho thấy khi bị đe dọa nghiêm trọng, không chỉ Liên Xô mà bất kỳ một cường quốc nào cũng sẵn sàng tấn công một nước khác để bảo vệ sự an toàn của chính mình.[82][83].

Về sau, tổng thống Nga (nước thừa kế của Liên Xô) là ông Boris Yeltsin đã xin lỗi vì cuộc tấn công của Liên Xô.[84] Vào năm 2001, tổng thống Nga sau đó là Vladimir Putin đã tiến xa hơn, khi đến mộ của thống chế Mannerheim để đặt vòng hoa[84] Tuy nhiên đến năm 2013, Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc gặp mặt các nhà sử học quân sự, tuyên bố rằng việc Liên Xô phát động cuộc chiến tranh là chính đáng nhằm "sửa chữa sai lầm" khi tiến hành hoạch định biên giới với Phần Lan sau Cách mạng Tháng Mười năm 1917, khi mà nước Nga Xô viết mới thành lập còn rất non yếu nên đã phải cắt nhượng những vùng lãnh thổ đáng kể ở Karelia cho Phần Lan.[38][85]. Ông Putin tuyên bố hoan nghênh ý tưởng xây dựng đài tưởng niệm những người lính Xô Viết đã hy sinh trong cuộc chiến tranh 1939-1940, ông phát biểu: "Chúng ta phải nhớ tới các anh hùng của nước Nga, những người đã dâng hiến sinh mệnh của mình vì đất nước của chúng ta"[86]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Chiến_tranh_Liên_Xô_-_Phần_Lan_(1939-1940) http://www.foxnews.com/world/2013/03/14/putin-russ... http://books.google.com/books?id=1izr3Cwhtz8C&pg=P... http://books.google.com/books?id=BurGdv-s8OUC&pg=P... http://books.google.com/books?id=P-Hwk4KCXaoC&pg=P... http://books.google.com/books?id=PwGDAgAAQBAJ&pg=P... http://books.google.com/books?id=aESBIpIm6UcC&pg=P... http://books.google.com/books?id=fVjC9CdKmXsC&pg=P... http://books.google.com/books?id=sVaE8ADw8-YC&pg=P... http://www.history.com/this-day-in-history/ussr-ex... http://www.historyhouse.com/in_history/winter_war/